ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η διαδικασία της σύνθλιψης των καρπών της ελιάς γίνεται σε ελαιουργεία, με ειδικά μηχανήματα. Το λάδι που βγαίνει με τον τρόπο αυτό (ψυχρή σύνθλιψη) είναι το παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο απλά συλλέγεται και αποθηκεύεται και δεν χρειάζεται καμία περαιτέρω επεξεργασία. Στη συνέχεια κατατάσσεται σύμφωνα με την οξύτητά του. Πολλά ελαιόλαδα έχουν υποστεί θερμική επεξεργασία, ώστε να βγει περισσότερη ποσότητα λαδιού από τις ελιές. Στο εμπόριο θα βρούμε το ελαιόλαδο με διάφορα ονόματα, ανάλογα με την ποιότητά του. Υπάρχει το παρθένο ελαιόλαδο και τα απλά, τα οποία είναι προϊόν ανάμειξης με εξευγενισμένα / επεξεργασμένα ελαιόλαδα.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το ελαιόλαδο και η ελιά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ελληνική ιστορία. Φυτό ιθαγενές της Ανατολικής Μεσογείου, η ελιά καλλιεργήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες και μέσω αυτών διαδόθηκε η χρήση της (όπως και του ελαιολάδου) σε όλη τη Μεσόγειο. Υπάρχουν στοιχεία για την καλλιέργεια της ελιάς και τη χρήση του ελαιολάδου στη Μινωική, τη Μυκηναϊκή καθώς και την Πρωτοκυκλαδική εποχή. Ο Όμηρος το ονόμαζε υγρό χρυσό, ενώ ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης ήδη από τότε αναφέρονταν στις θρεπτικές του ιδιότητες. Τόσο πολύ το εκτιμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, ώστε το έδιναν ως έπαθλο στους νικητές των αγώνων στα Παναθήναια. Ήταν πολύ υπερήφανοι που είχαν σε αφθονία αυτό το λάδι, του οποίου τη χρήση θεωρούσαν δείγμα πολιτισμού και ανωτερότητας έναντι των «βαρβάρων», που χρησιμοποιούσαν ζωικά λίπη. Για να του δώσουν μεγαλύτερη αίγλη, το θεώρησαν ως δώρο της θεάς Αθηνάς προς τους Αθηναίους.
ΧΡΗΣΗ
Είναι πολλές οι εφαρμογές που ανέκαθεν είχε το ελαιόλαδο στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της Μεσογείου. Όμως από τότε μέχρι τώρα, αποτελεί την κύρια λιπαρή ουσία στη μεσογειακή διατροφή. Θα το συναντήσουμε στα περισσότερα φαγητά της Μεσογείου, μαγειρεμένο αλλά και φρέσκο, στις σαλάτες. Όσο καλύτερης ποιότητας είναι το ελαιόλαδο, τόσο καλύτερο είναι το άρωμα και η γεύση που δίνει στο φαγητό. Επίσης το ελαιόλαδο είναι ό,τι καλύτερο για το τηγάνισμα, γιατί αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες και δεν δημιουργεί τοξικές ουσίες.
Το σήμα κατατεθέν της ελληνικής και Μεσογειακής διατροφής, το ελαιόλαδο έχει καθιερωθεί στη διεθνή γαστρονομία ως μια από τις καλύτερες πρώτες ύλες στη μαγειρική.